De feestende baas en zijn personeel

Steve Jobs was Apple, John de Mol is Endemol, maar als Ton Büchner zich ziek meldt, halveert zijn aandeel AkzoNobel en bij Tante Pos rollen de ceo’s vechtend over straat. Teamleiders hebben zo’n sterrenstatus dat hun gedrag direct invloed heeft op de bedrijfsresultaten. Hoe zit dat eigenlijk bij u? Bent u de positieve of negatieve Steve Jobs voor uw bedrijf.

Via Bizzionair kwam ik in aanraking met een mkb’er die iets slims deed met bouwmachines. Hij bouwde de zaak van zijn vader uit tot een Europese onderneming. Hij exporteerde vooral naar Zuid-Europese landen als Spanje, Italië en Frankrijk. Grappig, maar ik weet eigenlijk niet eens waarom. Ik vermoed nu dat hij heeft meegelift op de vastgoed- en bouwexplosie van de jaren negentig in die landen.

Afijn, hij bezocht dus regelmatig klanten en beurzen in die landen. Dat deed hij per auto omdat zijn samples te groot waren voor het vliegtuig. Na twee weken op tournee keerde de ondernemer terug op de zaak, goot de contracten uit zijn aktentas in de orderportefeuille van het bedrijf en ging weer aan het werk. Tot hij merkte dat de productiviteit tijdens zijn afwezigheid steeds drastisch inzakte.

Ik had als zakenjournalist eens een interview met deze mkb’er gedaan en daar hadden we een goede relatie aan overgehouden. Toen we elkaar later tegen het lijf liepen, vroeg hij me om te onderzoeken wat er gaande was. Ik kan als journalist inderdaad redelijk snel een bedrijf ‘lezen’ en stemde in. Als dekmantel voor mijn spionageactiviteiten hadden we bedacht dat ik een reportage over het bedrijf zou schrijven en dus toegang had tot het pand, de werkplaats en de mensen.

Al na twee dagen viel mijn mond open van verbazing: ze waren gewoon jaloers op hem! Het personeel zag hun baas na twee weken lekker bruin terugkomen uit landen die zij alleen als vakantielanden kenden. De secretaresse hing zijn zonnige ansichtkaarten uit Barcelona en Nice in de kantine en zijn jolige sms’jes vanaf een terras of uit een hotelbar werden totaal verkeerd begrepen. Ze dachten: ‘Hij niet werken, wij niet werken’.

Ze hadden geen idee hoe hard hij werkte op zo’n reis en hoeveel geld hij voor de onderneming binnen harkte. Zijn management zag geen kans deze negatieve stemming af te remmen. Erger; ik hoorde de vetste roddels over de ‘feestende baas’ uit de mond van zijn vervanger/opvolger.

We hebben het weten om te buigen door zijn reizen voortaan voor iedereen inzichtelijk te maken (doel, route én omzet) en doordat hij soms een technicus of verkoper mee op reis nam. ‘Om hem te assisteren’. Lees: om op de zaak te vertellen dat ze wel degelijk werkdagen van 18 uur maakten. Na een jaartje was de jaloezie verdwenen, de kroonprins vertrokken en werkte iedereen weer samen aan een goed en gezond bedrijf.

Nogal wat mkb ondernemers die ik ken, hebben moeite met hun rol als leider. Ze cijferen zichzelf weg (“Het is een teamprestatie,” zeggen ze dan) of drukken juist hun persoonlijke stempel heel zwaar op het bedrijf (“Want ze denken onvoldoende met me mee,” hoor je vaak).

Ik zeg: doe geen van beide. Zorg dat je aanwezig en zichtbaar bent op de werkvloer. Dan hoor je vanzelf wat jouw mensen bezig houdt, ze leveren vaak gouden praktijktips aan én je merkt hoe ze tegen je aankijken. Blijf alsjeblieft jezelf, toon je zelfvertrouwen en succes, maar sluit je niet af voor hun gevoeligheden.