De feestende baas en zijn personeel

Steve Jobs was Apple, John de Mol is Endemol, maar als Ton Büchner zich ziek meldt, halveert zijn aandeel AkzoNobel en bij Tante Pos rollen de ceo’s vechtend over straat. Teamleiders hebben zo’n sterrenstatus dat hun gedrag direct invloed heeft op de bedrijfsresultaten. Hoe zit dat eigenlijk bij u? Bent u de positieve of negatieve Steve Jobs voor uw bedrijf.

Via Bizzionair kwam ik in aanraking met een mkb’er die iets slims deed met bouwmachines. Hij bouwde de zaak van zijn vader uit tot een Europese onderneming. Hij exporteerde vooral naar Zuid-Europese landen als Spanje, Italië en Frankrijk. Grappig, maar ik weet eigenlijk niet eens waarom. Ik vermoed nu dat hij heeft meegelift op de vastgoed- en bouwexplosie van de jaren negentig in die landen.

Afijn, hij bezocht dus regelmatig klanten en beurzen in die landen. Dat deed hij per auto omdat zijn samples te groot waren voor het vliegtuig. Na twee weken op tournee keerde de ondernemer terug op de zaak, goot de contracten uit zijn aktentas in de orderportefeuille van het bedrijf en ging weer aan het werk. Tot hij merkte dat de productiviteit tijdens zijn afwezigheid steeds drastisch inzakte.

Ik had als zakenjournalist eens een interview met deze mkb’er gedaan en daar hadden we een goede relatie aan overgehouden. Toen we elkaar later tegen het lijf liepen, vroeg hij me om te onderzoeken wat er gaande was. Ik kan als journalist inderdaad redelijk snel een bedrijf ‘lezen’ en stemde in. Als dekmantel voor mijn spionageactiviteiten hadden we bedacht dat ik een reportage over het bedrijf zou schrijven en dus toegang had tot het pand, de werkplaats en de mensen.

Al na twee dagen viel mijn mond open van verbazing: ze waren gewoon jaloers op hem! Het personeel zag hun baas na twee weken lekker bruin terugkomen uit landen die zij alleen als vakantielanden kenden. De secretaresse hing zijn zonnige ansichtkaarten uit Barcelona en Nice in de kantine en zijn jolige sms’jes vanaf een terras of uit een hotelbar werden totaal verkeerd begrepen. Ze dachten: ‘Hij niet werken, wij niet werken’.

Ze hadden geen idee hoe hard hij werkte op zo’n reis en hoeveel geld hij voor de onderneming binnen harkte. Zijn management zag geen kans deze negatieve stemming af te remmen. Erger; ik hoorde de vetste roddels over de ‘feestende baas’ uit de mond van zijn vervanger/opvolger.

We hebben het weten om te buigen door zijn reizen voortaan voor iedereen inzichtelijk te maken (doel, route én omzet) en doordat hij soms een technicus of verkoper mee op reis nam. ‘Om hem te assisteren’. Lees: om op de zaak te vertellen dat ze wel degelijk werkdagen van 18 uur maakten. Na een jaartje was de jaloezie verdwenen, de kroonprins vertrokken en werkte iedereen weer samen aan een goed en gezond bedrijf.

Nogal wat mkb ondernemers die ik ken, hebben moeite met hun rol als leider. Ze cijferen zichzelf weg (“Het is een teamprestatie,” zeggen ze dan) of drukken juist hun persoonlijke stempel heel zwaar op het bedrijf (“Want ze denken onvoldoende met me mee,” hoor je vaak).

Ik zeg: doe geen van beide. Zorg dat je aanwezig en zichtbaar bent op de werkvloer. Dan hoor je vanzelf wat jouw mensen bezig houdt, ze leveren vaak gouden praktijktips aan én je merkt hoe ze tegen je aankijken. Blijf alsjeblieft jezelf, toon je zelfvertrouwen en succes, maar sluit je niet af voor hun gevoeligheden. 

VVD en PvdA en verder niks en niemand

Ik ben er wel uit met het nieuwe kabinet: VVD-PvdA en verder niks. Geen CDA of D66.. Waarom? Omdat het qua management nu eenmaal eenvoudiger is met één opponent te dealen dan met twee. In mijn Bizzionair-praktijk ontmoette ik een ondernemer met het volgende praktijkverhaal uit het mkb.

Ik sprak als journalist voor Bizzionair een mkb -ondernemer die het credo “never waste a good crisis” hanteert: hij koopt in slechte tijden graag concurrenten uit de markt. Zijn doel is niet zozeer meer omzet of winst, maar marktvergroting. Daarom eist de mkb’er dat de zittende directie voor onbepaalde tijd met de koop mee gaat. De ondernemer verwacht dat de voormalige eigenaar als directeur van het nieuwe bedrijf in de nieuwe situatie kansen grijpt en weer groeit. Wil de dga toch liever met pensioen, dan gaat de koop meestal niet door.

Vorig jaar kreeg onze mkb’er via een bankadviseur twee concurrenten tegelijk aangeboden: een grote vis en –laten we zeggen- een guppie. De grote vis stond in de markt bekend als een vervelende ondernemer: altijd zeuren over de prijs en bepaald geen hoogvlieger als het ging om kwaliteit en service. Het guppie gold juist als zijn  tegenhanger: innovatief, stipt en  altijd topkwaliteit.  Geen van beide mkb’ers had genoeg vet op de botten om de recessie uit te zitten.

De ondernemer vertelde in het interview dat hij voor de grote vis had gekozen. Hij had het guppie laten (om)vallen. Zijn redenering was: “Ik kan één lastige directeur in het management vrijwel zeker overtuigen van mijn gelijk. Want hij snapt ook wel dat hij beter wordt van onze samenwerking. Zonder overname was hij immers failliet gegaan en nu zijn er weer kansen. Als ik zo’n discussie tegelijk met een tweede directeur moet voeren, ontstaat er altijd een situatie van ‘waar twee honden vechten om het been, loopt een derde er mee heen’. Je hebt met drie of meer partijen altijd een winnaar en een verliezer. Met z’n tweeën is de kans veel groter dan je er met een constructief compromis samen uit komt.“

Ik denk dat deze mkb’er gelijk heeft. Dus Rutte en Samson: samen aan tafel, de luiken dicht, snel mooie plannen maken voor (ondernemend) Nederland en geen derde partij  die er steeds met de buit vandoor wil gaan. En met goede wetsvoorstellen overtuigen jullie de Eerste Kamer vast wel. Succes!

 

Hans Smit

Bizzionair